دربرخی گزارشات تاریخی آمده است که درجنگ بدرپیامبراسلام-صلی الله وعلیه وآله-آب را برروی مشرکین بستند ومانع ازبرداشتن آب توسط مشرکین شده اند،آیا این موضوع واقعیت دارد؟

درپاسخ با این مطلب باید عرض کنم: اگر چه در برخی از گزارش‌ها آمده است، ولی حقیقت ندارد و از جمله روایات ساختگی به شمار می‌آید، زیرا پیامبر(ص) از هر لغزشی و خطایی مصون است، او اسوه حسنه است. همه می بایست در مکارم اخلاقی به حضرت اقتدا کنند. 

به بیان قرآن آن حضرت صاحب خُلق عظیم است. او نمونه کامل تمامی فضایل اخلاقی است. روشن است که چنین شخصی آب را به روی دشمن نمی بندد. بستن آب به روی دشمن نقطه مقابل فضایل اخلاقی است و این کارها از حضرت به دور است. همانند پیامبر(ص) امام علی(ع) است. ایشان در جنگ صفین پس از آن که با حرکت ناجوانمردانه معاویه روبه‌رو می‌گردد و آب را به روی سپاه علی(ع) می‌بندند، حضرت فرمان حمله صادر می‌کند و شط فرات را می‌گیرند، اما می‌گوید آب را به روی دشمن نبندید، حتی از روی مقابله به‌مثل.

در نادرستی داستان بستن چاه‌های بدر همین بس که پیش از آغاز درگیری در بدر، در آغاز سپاه مشرکان قریش در همین مکان موضع گرفته بودند و بعد تغییر مکان دادند. عاقلانه نیست که بگوییم: سپاه ابوسفیان از موضعی که از آب بهره‌مند بود، دست کشیدند و به موضع فاقد آب پناه بردند. که این به جهت تاکتیک جنگی بود! این سخن دلیل بر نادرستی نقل برخی از نویسندگان است. محمد بن اسحاق، اولین سیره نگار تاریخ اسلام می‌نویسد: مشرکان قریش قبل از درگیری بدردر موضعی که در آن آب وجود داشت، مستقر شده بودند امّا سپاه پیامبر(ص) در جایی  قرار داشتند که از آب محروم بودند. روایت درست این است که در جنگ بدر مسلمانان در موضعی که بودند، از آب بهره‌ای نداشتند اما به لطف خدا باران شدید بارید و مشکل بی‌آبی مسلمانان را برطرف کرد.{سید جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیره النبی الاعظم، ج 5 ، ص 31 - 29.}.

علاوه برمطالب فوق الذکر؛ قرآن می فرماید: «إذ انتم بالعدوه الدنیا و هم بالعدوه القصوی و الرکب منکم ...»(سوره انفال، آیه 42) به یاد آورید آن هنگامی را که شما بر کرانه نزدیک بودید و آنان بر کرانه دور بودند و کاروان از شما دور شده بود ... . این آیه از قرآن به مسلمانان می گوید: ای مسلمانان! به یاد آورید جنگ بدر و شرایط سخت آن را که یکی از آن شرایط سخت این بود که محل استقرار شما غیر مناسب بود، شما در طرف پائین دره که به طرف مدینه بود قرار داشتید و دشمنتان در طرف بالای دره قرار داشت و این برای شما خطرناک بود و دشمن را در موضع قدرت قرار می داد ولی با این حال خداوند شما را پیروز گردانید. جائی که مسلمانان در آنجا بودند، در قرآن به نام عدوه دنیا و جائی که کافران قرار داشتند به نام عدوه قصوی نام برده شده است. عدوه به معنای لبه است. عدوه دنیا به معنای لبه نزدیک و عدوه قصوی به معنای لبه بالا است. زمخشری می گوید: خداوند می خواهد با ذکر این شرایط بفهماند که دشمن بسیار قوی بوده و اسباب پیروزی آنان فراهم بوده و تعدادشان چند برابر مسلمانان بوده و مسلمانان در شرایط بدی قرار داشتند، بسیار کم و ضعیف بودند و مرکز استقرارشان نامناسب بود و پیروزی آنها بر دشمن فقط کار خدا بود چون آنجائی که مشرکان در آن قرار داشتند جای خوبی بود، هم آبها در آنجا بود و هم زمین آنجا سفت و سخت بود در حالی که در مرکز استقرار مسلمانان اصلا آبی نبود و به علاوه اینکه آبی نبود، زمینش هم همه اش شن و ماسه بود و راه رفتن در آن مشکل بود و از طرف دیگر این مشکل هم برای مسلمانان بود که کاروان قریش هم از دست رفته بود و امکان داشت نیروهای محافظ آنها هم به این مشرکان بپیوندند و مسلمانان که برای جنگ با کافران به آن منطقه نیامده بودند، بلکه ناگهان با نیروهای دشمن روبرو شدند.(کشاف، ج2، چاپ چهار جلدی، ص223 در ضمن آیه 42 سوره انفال)

 بر اساس سخن کشاف، چاه های آب در منطقه بدر در اختیار کافران بود و آنان زودتر از مسلمانان آنجا را گرفته بودند و مسلمانان در جائی بودند که آب نبود. با این حساب چه کسی آب را می تواند به روی دیگری ببندد؟

 در تفسیر صافی ج1، چاپ دو جلدی، ص640 در تفسیر آیه 12 سوره انفال می گوید: مشرکان بر آب مسلط شدند.

علامه طباطبایی(ره)در تفسیر المیزان ج9 ص92 در ضمن تفسیر آیه 42 سوره انفال می گوید: شکل روبرو شدن مسلمانان با مشرکان خواست خدا بود بدون اینکه بین آنها مانعی و حاجبی باشد ناگهان به هم رسیدند و چاره ای جز جنگ هم نبود. اینگونه روبرو شدن و پیروزی مسلمانان بر کافران، فقط کار خدا بود و از راه عادی نمی شد بر کافران پیروز گردید.

    پس همان طوری که ملاحظه می کنید، در جنگ بدر دشمن بر چاههای آب مسلط بود و مسلمانان آب نداشتند. دشمن می توانست به مسلمانان آب ندهد و اگر آب نمی داد مسلمانان از تشنگی هلاک نمی شدند بلکه از جای دیگر آب می آوردند، گرچه مسلمانان امکانات کمی داشتند و تهیه آب مشکل بود. با این حال در اینجا مورخان نمی گویند که کافران آب را به روی مسلمانان بستند چون کافران که بر مسلمانان مسلط نبودند و آنها را محاصره نکرده بودند تا چند روز تشنه بمانند و بمیرند. به کار بردن کلمه بستن آب به روی مسلمانان، کاربرد درستی نیست گرچه کارشان زشت است و باید همه از آب استفاده کنند. همانطوری که علی علیه السلام در صفین پس از اینکه شریعه آب را تصرف کردند فرمود: شما مانع آنها نشوید.

همچنین در قرآن در آیه 11 سوره انفال می گوید: «... و ینزل علیکم من السماء ماءا ...» به یاد آورید ای مسلمانان آن هنگامی را که خداوند بر شما از آسمان آبی نازل کرد. خداوند با این آیه یادآوری می کند شرایط سخت مسلمانان در جنگ بدر را و گوشزد می کند که پیروزی شما بر کافران کار خدا بود. یکی از کمکهای خداوند همین باران بود چون مشرکان بر آب مسلط بودند و مسلمانان آب نداشتند و تهیه آب مشکل بود. خداوند از آسمان باران فرستاد، آن هم باران بسیار پر آب که هم زمین را زیر پای مسلمانان سفت کرد و هم مسلمانان حوضچه های آب ساختند و همه آنها با آب پر شد و مشکل آب حل شد و علت ساختن حوضچه ها همین بود و گرنه مسلمانان اگر آب چاه داشتند نیازی به ساختن حوض نبود. به این ترتیب مشکل آب مسلمانان حل شد و این باران برای کافران مشکل ساز شد. (مراجعه کنید به الصحیح من سیره النبی، ج3 ص165 به بعد، چاپ جامعه المدرسین) حتی برخی آورده اند که تعدادی از مشرکان آمدند تا از آب حوضچه های مسلمانان بخورند، مسلمانان خواستند راه ندهند، پیامبر فرمود: بگذارید بخورند.(الصحیح) در تاریخ طبری، آمدن عده ای از کافران برای خوردن آب از حوضچه مسلمانان را آورده است و پیامبر خدا فرمود: اینهائی که از حوض آب خوردند همه شان در جنگ کشته می شوند جز حکیم بن حزام.(تاریخ طبری، ج2 ص 145 هشت جلدی) پیامبر اسلام با این پیشگوئی دل مسلمانان را تقویت کرد و جز حکیم بن حزام همه آنان که از بزرگان قریش هم کشته شدند. آنان آب داشتند ولی برای اطلاع از اوضاع و احوال و به بهانه آب خوردن آمده بودند. آن روز در سایه باران همه جا آب شد.